Barski akvadukt
42°05′39″N 19°08′10″E/42,094167 19,136111 Zdjęcie z 2007 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
akwedukt |
| Inwestor |
Zejnel-beg Averić |
Położenie na mapie Czarnogóry  | |
| 42°05′39″N 19°08′10″E/42,094167 19,136111
| |
Barski akvadukt (cyr. Барски аквадукт) – kamienny akwedukt pochodzący z XV–XVII wieku. Znajduje się w Starim Barze, mieście zniszczonym podczas trzęsienia ziemi w 1979 roku.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Zgodnie z obowiązkiem jałmużny muzułmanie mieszkający na terenie Czarnogóry składali często darowiznę nazywaną wakf[1], którą przeznaczano na budowę obiektów religijnych lub mających służyć całej społeczności. Fundatorem akweduktu był pochodzący z Prisztiny kupiec Zejnel-beg Averić, który po przeprowadzeniu się do Baru utworzył fundację na rzecz budowy i utrzymania akweduktu. Na ten cel przeznaczył środki finansowe oraz gaj oliwny. W 1905 roku fundacja posiadała 4743 fioriny i 926 drzewek oliwnych[2]. Akwedukt doprowadzał wodę do miasta ze strumienia w górach Rumija. Aby było to możliwe poprowadzono budowlę o długości 3 km, składającą się z 17 łuków mających różną szerokość. Woda płynęła w ceramicznych rurach o średnicy 12 cm i długości 30 cm[3]. Na początku XIX wieku wodę z akweduktu doprowadzono również do istniejącej w mieście twierdzy[4]. W 1905 roku rury zostały wymienione na żelazne[2]. Akwedukt działał do 1979 roku, kiedy to został uszkodzony w wyniku trzęsienia ziemi[5] i kilka przęseł zawaliło się[6]. W latach 80. XX wieku został zrekonstruowany[7]. W mieście pozostały liczne studnie i fontanny, jednak spora część z nich w 2012 roku była zaniedbana i niszczała[4].
Jest to jeden z trzech największych i najlepiej zachowanych akweduktów w rejonie byłej Jugosławii. Pozostałe dwa znajdują się w Skopju, w Macedonii Północnej i w Splicie, w Chorwacji[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Robert Kurek, Muzułmańskie ubezpieczenia na życie [online], s 142-143 [dostęp 2020-02-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-29].
- ↑ a b Vakufi i dobročinstvo dijaspore [online] [dostęp 2020-02-16] (bośn.).
- ↑ Akvadukt u Baru [online], Vaš lični vodič i pomoćnik kroz Crnu Goru. Sva Crna Gora na jednoj karti, na jednom sajtu, u jednoj aplikaciji [dostęp 2020-02-16] (serb.).
- ↑ a b Mirsad Kurgaš, Ambijentalne cjeline u barskom kraju [online], Broj 19 – Number 19 [dostęp 2020-02-16] (bośn.).
- ↑ Pitanja [online], seismo.co.me [dostęp 2020-02-16].
- ↑ MONTE NEGRO EART HQUAKE. The Conservation of the Historic Monument sand Art Treasures Unesco, UNESCO, 1984, s 23 [dostęp 2020-02-16].
- ↑ Research – The old town of Bar [online], Stari grad Bar [dostęp 2020-02-16] (ang.).
- ↑ Nadležni ne daju pet para za akvadukt iz 16. vijeka [online], Vijesti.me, 29 sierpnia 2018 [dostęp 2020-02-16] (ang.).